GEORGE TOWN - Pulau Pinang dan Langkawi menerima pelbagai inisiatif daripada kerajaan untuk menarik pelancong namun sejak beberapa tahun kebelakangan ini, hanya satu yang mendahului.
Dari segi prospek pelancongan masa depan, Pulau Pinang nampaknya memperoleh lebih banyak kelebihan berbanding Langkawi (Kedah).
Jawapannya mudah, menurut Timbalan Presiden Persatuan Perniagaan Langkawi Issac Alexander, Pulau Pinang mempunyai logistik, infrastruktur dan perhatian kerajaan lebih baik berbanding Langkawi.
Selepas penutupan pandemik pada 2020 hingga 2022, Pulau Pinang dilihat muncul lebih kuat dalam sektor pelancongan berbanding Langkawi, yang kekayaannya seolah-olah mencerminkan kisah legenda Mahsuri yang telah mengenakan sumpahan ke atas pulau itu selama tujuh keturunan selepas secara salah dituduh berzina dan dihukum mati.
Sumpahan itu dikatakan telah terhapus apabila perdana menteri keempat negara ketika itu, Tun Dr Mahathir Mohamad mengambil minat menghidupkan semula Langkawi sebagai destinasi pelancongan utama selepas berkhidmat di sana sebagai doktor.
Beliau melihat potensinya sebagai syurga percutian.
Malah, bapa kemerdekaan negara dan perdana menteri pertama Tunku Abdul Rahman Putra yang pertama melihat potensi itu, bersetuju membina salah satu pusat peranginan terawal negara yang dipanggil Langkawi Country Club pada 1973.
Dr Mahathir baru sahaja meningkatkan tahap pembangunan dari 1989 apabila beliau mengisytiharkan Langkawi sebagai syurga bebas cukai (pelabuhan bebas), yang menyaksikan harga banyak barangan beli-belah yang boleh didapati lebih murah berbanding bahagian lain di negara ini.
Beliau membawa pelabur yang membina banyak hartanah dan tarikan lima bintang, serta pusat membeli-belah.
Namun lama kelamaan dengan dunia meliberalisasikan perdagangan melalui Pertubuhan Perdagangan Dunia, banyak barangan dijadikan bebas cukai di peringkat global, termasuk di Malaysia, jadi harga kulit misalnya menjadi serupa di Kuala Lumpur dan Langkawi.
Pada 1990-an, dikatakan Langkawi menarik jumlah pelancong yang setanding ke Pulau Pinang, kata veteran industri pelancongan Ahmad Pishol Isahak, yang berpindah dari Alor Setar ke Langkawi pada 1990-an.
Beliau dianggap sebagai perintis dalam industri pelancongan pulau itu, dan memainkan peranan penting dalam membantu membawa masuk penerbangan sewa dari Finland pada 1990-an hingga awal 2000-an.
“Kami mungkin bukan syurga membeli-belah yang mendapat tarikan utama kecuali beberapa produk tetapi pelancong datang ke Langkawi untuk pantai yang indah dan keindahan alam semula jadi. Pulau Pinang telah mengalami kekurangan pelancong.”
Langkawi juga mencatatkan status sebagai geo (geologi) diperakui Unesco pertama - taman di rantau ini dan Gunung Mat Chinchangnya, dikatakan pembentukan fosil batu tertua di negara ini - ada yang mengatakan di sinilah Malaysia bermula.
Ketika pelancongan berkembang pada tahun 1990-an hingga 2000-an di Langkawi, Pulau Pinang mengalami zaman kemerosotan, kerana pengabaian dan pencemaran meresap sehingga satu tahap pulau itu dilabel oleh Dr Mahathir sebagai negeri sampah (Pulau Pinang Darul Sampah) disebabkan oleh pembuangan sampah yang tinggi.
Tetapi ini mula berubah pada 2008 apabila negeri itu mendapat peluang kedua dalam bidang pelancongan selepas ibu kota pentadbirannya George Town diisytiharkan oleh Unesco sebagai Tapak Warisan Dunia kerana nilai sejagat yang luar biasa bagi bangunan dan budaya warisan.
Pulau Pinang mula memberi tumpuan kepada kebersihan kerana majlis daerah, yang kini dinaikkan sebagai majlis bandaran, bekerja tanpa jemu untuk mengekalkan kebersihan yang baik, sementara ia menjenamakan semula George Town.
Status warisan Unesco membawa gelombang baharu pelancong, sama ada asing dan domestik, yang mahu mengetahui tentang masa lalu penjajah di pulau itu, manakala hartanah hospitaliti baharu tumbuh pesat di negeri itu.
Pengerusi Jawatankuasa Pelancongan dan Ekonomi Kreatif Pulau Pinang Wong Hon Wai dilaporkan berkata negeri itu menerima hampir 7 juta penumpang udara tahun lepas - lonjakan kira-kira 64% berbanding 2022.
Ini menunjukkan pelancongan sedang melonjak di Pulau Pinang selepas Covid-19.
Sementara itu di Langkawi, pihak berkuasa pembangunannya (LADA) merekodkan 2.82 juta ketibaan pelancong tahun lepas.
Apa Yang Berlaku Kepada Langkawi?
Untuk bersikap adil, Pishol berkata angka hampir 7 juta penumpang syarikat penerbangan ke Pulau Pinang mungkin tidak memberi gambaran sebenar pelancong memandangkan ukuran penumpang mungkin daripada pengembara korporat dan keluarga serta penjawat awam.
Pishol juga berkata cara pengiraan ketibaan pelancong di Langkawi juga mungkin tidak begitu tepat kerana penumpang feri dikatakan terdiri daripada penjawat awam, pekerja dan keluarga. Ini bukan definisi pelancong yang tepat.
Model statistik harus lebih ditakrifkan dengan mengambil kira angka pelanggan hotel, apatah lagi mereka yang kini menggunakan perkhidmatan perkongsian penginapan Airbnb dan skim homestay berbanding mereka yang tiba melalui syarikat penerbangan dan feri, tambahnya.
Tetapi terdapat konsensus umum di luar sana bahawa Pulau Pinang kini mempunyai lebih ramai pelancong yang datang berbanding Langkawi, kata Alexander.
Ia juga kembali kepada asas - Pulau Pinang mempunyai pangkalan penduduk yang lebih tinggi iaitu kira-kira 1.4 juta manakala di Langkawi, bilangan penduduknya hanya di bawah 100,000.
Logistik dan ketersambungan; Pulau Pinang mempunyai lebuh raya utara-selatan, dua jambatan, perkhidmatan feri rentas saluran dan lapangan terbang manakala Langkawi hanya mempunyai sambungan feri dari Kuala Perlis dan Kuala Kedah serta sebuah lapangan terbang.
Satu lagi ialah sektor swasta di Pulau Pinang lebih mengikut keperluan industri, katanya manakala yang ketiga ialah ia mendapat lebih perhatian daripada kerajaan.
Wong, selaku exco negeri yang bertanggungjawab dalam pelancongan di Pulau Pinang, sedang sibuk mendapatkan penerbangan terus antarabangsa dan sewa kereta sejak tahun lepas manakala di Kedah, tanggapannya diserahkan kepada LADA dan Kementerian Pelancongan, Kesenian dan Kebudayaan (MOTAC).
Individu dalam perdagangan pelancongan Eric R. Sinnaya berkongsi pandangan yang MOTAC pada masa lalu membiarkan Langkawi kepada sentuhan peribadi dan kepimpinan Dr Mahathir, yang menyelia Langkawi selama 33 tahun lalu sebagai perdana menteri 2 kali malah semasa persaraan pertamanya.
“Dr Mahathir sentiasa mengawasi pulau itu. Ini mungkin telah mendorong sesetengah pihak menjadi leka,” kata Sinnaya.
Tetapi apabila Dr Mahathir tewas dalam pilihan raya umum 2022 di mana beliau gagal mempertahankan kerusi Parlimen Langkawinya, pulau itu kehilangan “godfather"nya.
Dr Mahathir apabila dimaklumkan beliau mungkin kehilangan kerusi Langkawi, menegur penduduk pulau itu tidak berterima kasih walaupun mendapat perhatian daripada beliau.
Langkawi menjadi lebih perlahan berbanding Pulau Pinang untuk pulih daripada kesan buruk wabak itu, dan kemudian datang isu kos yang tinggi di mana ia mendorong segala-galanya daripada feri kepada tambang penerbangan, penginapan hotel, membeli-belah dan makanan.
Ia bertambah buruk apabila perjalanan ekonomi ke Langkawi, iaitu melalui feri menjadi rumit kerana perubahan iklim seperti pasang surut air laut menyebabkan kelodak berhampiran terminalnya di Kuala Perlis, Kuala Kedah dan Kuah, menyebabkan perjalanan dikurangkan.
Ia mengambil masa untuk memulihkan paras laut normal, kerana tempat-tempat pesisir pantai itu perlu menjalani pengorekan, yang memerlukan kos tinggi.
Tambang penerbangan ke Langkawi, juga dilihat mahal walaupun penerbangan ke pulau itu kebanyakannya disediakan oleh syarikat penerbangan tambang murah Air Asia dan Fireflyz, kata Sinnaya.
Kemudian, pesaing sempadan di selatan Thailand, seperti Haadyai dan Songkhla menurunkan harga dan berjaya menarik minat rakyat Malaysia di sana walaupun nilai baht Thailand meningkat berbanding ringgit selepas Covid-19.
Perlu Penjenamaan Semula
Kini, Langkawi juga menghadapi kekurangan bekalan air yang teruk di beberapa kampung, dan jika ia tidak ditangani segera, ia akan memberi kesan kepada pelancongan, kata pengerusi Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN) Charles Santiago.
Lebih merumitkan lagi, keadaan cuaca El Nino semasa kemarau dan gelombang panas telah menjadikan Langkawi sebagai salah satu daerah paling panas di sekitar, kata Sinnaya.
“Ia seperti satu lagi sumpahan telah turun ke atas Langkawi,” tegasnya.
“Tetapi seperti Pulau Pinang yang mempelajari pengajarannya pada 1990-an, Langkawi boleh mengambil kira di mana silapnya dan memperkenalkan pelan pemulihan pantas,” kata Sinnaya.
Beliau berkata pulau itu memerlukan satu bateri tarikan baharu dan tidak lagi bergantung kepada status bebas cukai atau lompat pulau untuk membawa masuk pelancong tambahan, manakala yang penting mencari cara untuk menjadikan perjalanan lebih berpatutan ke Langkawi.
Juga perlu ada sinergi antara negeri dan persekutuan dalam mempromosikan pelancongan, tambahnya.
Ahli pemuliharaan Anthony Wong Kim Fei, yang menguruskan Frangipani Resort di Langkawi, menggesa perancang pulau itu untuk tidak mengabaikan alam sekitar dan kembali kepada asas apa yang menaikkan pulau itu pada masa lalu - ketenangannya dan memelihara alam semula jadi.
Untuk melakukan itu memerlukan persetujuan daripada semua pihak berkepentingan, tegas Wong.
Langkawi mula membangun walaupun terdapat beberapa kelemahan, kerana bagi sesetengah segmen seperti hartanah lima bintang dan mewah itu menikmati penghunian bilik yang tinggi, kata Alexander.
Tetapi sentiasa ada ruang bagi penambahbaikan untuk Pulau Pinang dan Langkawi, katanya. – The Malaysian Insight, 16 Mei 2024
